ارزیابی اثر ریزگردها بر میزان کلروفیل در غرب ایران

آلودگی ناشی از ریزگردها در مناطق غربی ایران به عنوان یکی از مهم ترین مشکلات زیست محیطی این مناطق معرفی شده و در یک دهه به عنوان جدی ترین آلاینده هوا مطرح بوده، ضمن آنکه بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاهانی که کیفیت هوا را بهبود می بخشند نیز اثر می گذارند. نظر به اهمیت و نقش بسزایی که میزان کلروفیل بعنوان شاخص فتوسنتز در حیات گیاه دارد این پایان نامه با هدف بررسی اثر ریزگردها بر میزان کلروفیل گونه های شمشاد ژاپنی (eounymus japonicus) و برگ نو (ligustrum ovalifolium) انجام شد. بدین منظور، تغییرات میزان کلروفیل با آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با دو تیمار غبار و شاهد مشتمل بر 4تکرار از مهر1392 تا پایان شهریور 1393 در یک ایستگاه در دانشگاه کردستان واقع در شهر سنندج در غرب ایران مورد بررسی قرار گرفت. همچنین اثر ریزگردها بر برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی از جمله محتوای نسبی آب (relative water content)، شاخص پایداری غشاء(membrane stability index) و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی پراکسیداز و اسکوربات پراکسیداز در قالب طرح کاملا تصادفی (completely random design ) با چهار تکرار مورد سنجش قرار گرفت. مقادیر ریزگردهای باریده بر واحد سطح با روشdust fall jar به صورت تجمعی و میزان کلروفیل کل با روش عصاره گیری و همچنین با استفاده از کلروفیل متر در بازه های زمانی ده روزه مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که ریزگردها بر میزان کلروفیل تیمارهای غبار شمشاد ژاپنی اثر معنی داری ندارد (05/0<p) در حالی که در برگ نو اختلاف معنی دار مشاهد شد (05/0p<). اثر متقابل زمان و تیمار در هر دو گونه معنی دار ارزیابی شد (05/0p<). همچنین اثر ریزگردها بر پارامترهای محتوای نسبی آب، پایداری غشاء و آنزیم های آنتی اکسیدانی اسکوربات پراکسیداز و پراکسیداز در شمشاد غیر معنی دار (05/0<p) و در بین تیمارهای غبار و شاهد برگ نو اثر معنی داری بر محتوای نسبی آّب (01/0p<)، پایداری غشاء و آنزیم های آنتی اکسیدانی (05/0p<) مشاهده شد. رابطه بین میزان کلروفیل و عدد قرائت شده توسط کلروفیل متر به صورت مدل خطی مورد مطالعه قرار گرفت که در تیمارهای غبار شمشاد ژاپنی ارتباط قویتری (58/.r2=) نسبت به تیمارهای شاهد (30/. =r2) وجود دارد در حالی که در گونه برگ نو این ارتباط بالعکس بوده و در تیمارهای شاهد (54/. =r2)نسبت به تیمارهای غبار (30/. r2=) قوی تر است.